από Δρ. Χριστόδουλος Παπαδόπουλος | Νέα
Νέα πρωτοποριακή μέθοδος για την αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης και της καρδιακής ανεπάρκειας
Μια νέα μέθοδος γνωστή εδώ και κάποια χρόνια και πρόσφατα δοκιμασμένη σε ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια φαίνεται να κατακτά διεθνώς όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Πρόκειται για μια συσκευή που αποτελείται από μια μικρή γεννήτρια (όπως αυτήν που χρησιμοποιούν οι βηματοδότες) και ένα ηλεκτρόδιο που εμφυτεύονται στο ανθρώπινο σώμα διεγείροντας ειδικούς υποδοχείς στην καρωτίδα του ασθενούς. Η συσκευή αυτή ονομάζεται Barostim neo device (www.cvrx.com).
Η αρτηριακή υπέρταση διεθνώς έχει καταλάβει σημαντικότατη θέση στην νοσηρότητα του πληθυσμού και φαίνεται ότι ευθύνεται άμεσα για 1 στους 8 θανάτους παγκοσμίως. Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για τα καρδιαγγειακά επεισόδια και σχετίζεται άμεσα με υψηλή θνητότητα. Γνωρίζοντας ότι 10 % ή και παραπάνω περίπου των ασθενών με αρτηριακή υπέρταση δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στην θεραπευτική αγωγή με φάρμακα, δίαιτα και άσκηση, υπάρχει ξεκάθαρα ανάγκη για νέες μεθόδους θεραπείας. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, που ο αριθμός τους διαρκώς διευρύνεται. Οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν πολύ υψηλή θνητότητα και πολλές φορές τα φάρμακα που έχουμε στην διάθεσή μας δεν προσφέρουν τα αναμενόμενα. Έτσι λοιπόν και σε αυτούς τους ασθενείς φαίνεται ότι η νέα αυτή θεραπεία μπορεί να αποτελέσει μια ελπιδοφόρο εναλλακτική λύση.
Πώς λειτουργεί η συσκευή
Η συσκευή αυτή διεγείρει με ηλεκτρισμό τους καρωτιδικούς υποδοχείς που αυτοί μεταφέρουν ειδικά νευρικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο τα οποία στη συνέχεια επηρεάζουν την λειτουργία ενός ειδικού νευρικού συστήματος του οργανισμού, του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα : α) να χαλαρώνουν οι αρτηρίες του σώματος, να πέφτει η πίεση και να διευκολύνεται έτσι η λειτουργία της καρδιάς, β) να επιβραδύνεται ο καρδιακός ρυθμός και γ) να βελτιώνεται η λειτουργία των νεφρών και κατ’ επέκταση να ρυθμίζεται καλύτερα η αρτηριακή πίεση και να επιβοηθείται ακόμη περισσότερο η καρδιακή λειτουργία.
Τα αποτελέσματα ελέγχου της αρτηριακής πίεσης είναι εντυπωσιακά και μόνιμα με την ενεργοποίηση της συσκευής.
(δείτε το σχετικό video).
Σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια επίσης τα αποτελέσματα είναι πολύ ελπιδοφόρα. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και βελτίωση της λειτουργικής τους κατάστασης χωρίς να επηρεάζονται ιδιαίτερα η αρτηριακή πίεση και οι σφύξεις των ασθενών.
(δείτε το σχετικό video )
Πώς τοποθετείται η συσκευή
Η επέμβαση τοποθέτησης της συσκευής είναι γενικά απλή και απαιτεί την συνεργασία καρδιολόγου και αγγειοχειρουργού οι οποίοι θα τοποθετήσουν το ηλεκτρόδιο της συσκευής σε μια καρωτίδα και θα εμφυτεύσουν την γεννήτρια κάτω από το δέρμα. Η όλη επέμβαση διαρκεί μία με δύο ώρες.
Πότε ενεργοποιείται η συσκευή
Η συσκευή ενεργοποιείται 30 μέρες συνήθως μετά την επέμβαση με την βοήθεια τηλεμετρίας. Δηλαδή με την βοήθεια ενός φορητού υπολογιστή μπορούμε να «επικοινωνήσουμε» με την συσκευή, να την βάλουμε σε λειτουργία, να διαλέξουμε τις παραμέτρους που ταιριάζουν σε κάθε ασθενή (συχνότητα εκπομπής), να την απενεργοποιήσουμε κλπ. Αυτό είναι και το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου καθώς μπορούμε πολύ εύκολα να τροποποιήσουμε την λειτουργία της. Μέχρι σήμερα δεν έχουν παρατηρηθεί ανεπιθύμητες ενέργειες από την χρήση της. Αν τώρα έχουμε μια «υπεραντίδραση» του οργανισμού με δραματική πτώση της αρτηριακής πίεσης μπορούμε να αλλάξουμε την συχνότητα της συσκευής και να περιορίσουμε το αποτέλεσμα της δράσης της.
Πότε έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα
Τα πρώτα αποτελέσματα τα έχουμε άμεσα σε αντίθεση με άλλες μεθόδους όπως η συμπαθητική απονεύρωση των νεφρικών αρτηριών (www.καρδια.gr), όπου τα αποτελέσματα του ελέγχου της αρτηριακής πίεσης γίνονται ορατά μετά τους πρώτους 6 μήνες. Μάλιστα η χρήση του Barostim neo θεωρείται ως η μέθοδος εκλογής για τους εκείνους με ανθεκτική υπέρταση που δεν ωφελήθηκαν από την μέθοδο της συμπαθητικής απονεύρωσης.
Μετά την θεραπεία διακόπτουμε τελείως την φαρμακευτική αγωγή;
Συνήθως χρειάζεται άμεσα να ελαττώσουμε σημαντικά τον αριθμό και την δοσολογία των αντϋπερτασικών φαρμάκων. Ο κάθε ασθενής αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση οπότε και σε καθένα ακολουθούμε διαφορετική προσέγγιση.
από Δρ. Χριστόδουλος Παπαδόπουλος | Παθήσεις
Αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας στο σπίτι
Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης;
Σήμερα η καρδιακή ανεπάρκεια έχει πάρει την μορφή πανδημίας καθώς καθημερινά πολλαπλασιάζεται ο αριθμός των ασθενών στους οποίους διαγιγνώσκεται η νόσος. Ενώ έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην φαρμακευτική αντιμετώπισή της, εξακολουθεί ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών να απορυθμίζεται και να απαιτεί πολυήμερη νοσηλεία ενώ ταυτόχρονα ένα ποσοστό που κυμαίνεται έως 20 % πεθαίνει στον πρώτο χρόνο από την διάγνωση. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω τα διάφορα συστήματα υγείας επιβαρύνονται οικονομικά και αναμένεται να επιβαρύνονται ολοένα και περισσότερο καθώς αυξάνει η επίπτωση της νόσου ιδιαίτερα στις Δυτικές «εξελιγμένες» κοινωνίες. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να μπορέσουμε να ελέγξουμε καλύτερα την πρόοδο της νόσου και να αποφύγουμε έγκαιρα τις επείγουσες και επικίνδυνες καταστάσεις που συνδέονται με αυτήν, με την βελτίωση της φροντίδας του ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια στο σπίτι. Απαραίτητο στοιχείο για να βελτιώσουμε την φροντίδα του ασθενή είναι να τον κάνουμε «συμμέτοχο» στην διαχείρηση του προβλήματός του καθώς έτσι θα απεξαρτηθεί εν μέρει από τον γιατρό του και θα είναι σε θέση να πάρει περιορισμένες μεν αλλά ουσιαστικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κατάστασής του.
Η βελτίωση της φροντίδας του ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια στο σπίτι περνάει από πέντε βασικούς άξονες:
1. Σωστός έλεγχος φαρμακευτικής αγωγής. Θα πρέπει να συζητείται διεξοδικά και κατ’ επανάληψη ότι έχει να κάνει με την συμμόρφωση του ασθενή με την αγωγή του:
- Σωστός προγραμματισμός δόσεων φαρμάκων
- Έγκαιρη προμήθεια φαρμάκων
- Θα πρέπει ο υπεύθυνος γιατρός να έχει πειστεί ότι ο ασθενής αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που κάνει στην φαρμακευτική αγωγή
- Θα πρέπει ο ασθενής έγκαιρα να αναγνωρίζει πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες
- Θα πρέπει ο ασθενής να μάθει να διαχειρίζεται αλλαγές στην αγωγή του όταν φεύγει ταξίδι ή είναι ασθενής
- Θα πρέπει ο ασθενής να μάθει να διαχειρίζεται κάποια παράληψη δόσης φαρμάκου
- Θα πρέπει ο ασθενής να μάθει να επικοινωνεί με τον γιατρό του για οποιοδήποτε πρόβλημα που αφορά στην θεραπεία
- Θα πρέπει ο ασθενής να μάθει να αναγνωρίζει ποιό φάρμακο είναι το διουρητικό του
Στην παρακάτω εικόνα (1) φαίνεται μια ενημερωτική χρηστική κάρτα την οποία μπορούμε να δίνουμε σε κάθε ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια για την βελτίωση της φροντίδας του στο σπίτι.
Εικόνα 1. Έντυπο καταγραφής του βάρους του ασθενή, των διουρητικών δισκίων του και την έκτασης των οιδημάτων (πρηξίματα) στα πόδια, που βοηθά και τον ίδιο τον ασθενή αλλά και τον γιατρό του στην καλύτερη παρακολούθηση και ρύθμιση της αγωγής.
2. Έλεγχος συμπτωμάτων και σημείων της νόσου
- Καθημερινό και λεπτομερές ζύγισμα την ίδια ώρα κάθε πρωί. Θα πρέπει το ζύγισμα να γίνει μια καθημερινή συνήθεια στον ασθενή καθώς είναι το ίδιο σημαντικό με την σωστή λήψη των φαρμάκων του. Κάθε μικρή ή μεγαλύτερη αλλαγή στο βάρος του ασθενή θα πρέπει να αξιολογείται γιατί συνήθως οφείλεται σε απορύθμιση της νόσου. Κάνοντας τις σωστές θεραπευτικές ενέργειες ανάλογα με τις διακυμάνσεις του βάρους του μπορούμε έγκαιρα να προφυλάξουμε τον ασθενή από οξείες και ιδιαίτερα επικίνδυνες επιπλοκές.
- Συστηματική καταγραφή των οιδημάτων (πρηξίματα) στα πόδια και στην μέση. Οποιαδήποτε επιδείνωση και εδώ θα πρέπει να αξιολογείται.
- Συστηματική και καθημερινή αξιολόγηση των συμπτωμάτων του ασθενή από τον ίδιο. Θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε επαρκώς και τον ίδιο τον ασθενή αλλά και το περιβάλλον του για τα σημεία και συμπτώματα της νόσου. Έτσι π.χ. ένας επίμονος βήχας ιδιαίτερα τις βραδυνές ώρες, η κακή ποιότητα ύπνου με ανησυχία και αδυναμία κατάκλισης, μια προοδευτικά επιδεινούμενη κόπωση είναι στοιχεία που σημαίνουν απορύθμιση και απαιτούν λήξη άμεσων μέτρων. Όλες αυτές οι πληροφορίες για να γίνουν κτήμα του ασθενή θα πρέπει ο γιατρός να καταναλώσει πολλές ώρες για την σωστή του εκπαίδευση.
- Δίαιτα πτωχή σε αλάτι. Είναι κεφαλαιώδους σημασίας και θα πρέπει συνεχώς να το υπενθυμίζουμε στον ασθενή και στο περιβάλλον του.
- Πρόγραμμα άσκησης. Σωστό και σταθερό πρόγραμμα εκγύμνασης βελτιώνει σαφέστατα την ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών.
- Διακοπή καπνίσματος και έλεγχος αλκοόλ. Η κατάχρηση καπνού και αλκοόλ αποδεδειγμένα οδηγεί τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια νωρίτερα στον θάνατο και αυτό θα πρέπει να γίνεται κατανοητό.
Σήμερα στα πλαίσια της βελτίωσης της φροντίδας του ασθενή στο σπίτι, γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη η τεχνολογία της τηλεϊατρικής. Στην περίπτωση της τηλεϊατρικής μας δίνεται η δυνατότητα να μεταφέρουμε στοιχεία και δεδομένα που αφορούν την κλινική κατάσταση του ασθενή, από το σπίτι του σε ένα κέντρο αναφοράς συνήθως με την βοήθεια υπολογιστών. Τέτοια στοιχεία μπορεί να είναι το σωματικό βάρος, η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός ρυθμός, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, μετρήσεις σακχάρου αίματος ή άλλων βιοχημικών δεικτών καθώς και δεδομένα από την κυκλοφορία του ασθενή που μπορούν να λαμβάνονται από ειδικές μικροσυσκευές – αισθητήρες που έχουν εμφυτευθεί στον ίδιο τον ασθενή (εικόνα 2).
Εικόνα 2. Εμφυτεύματα που τοποθετούνται στην πνευμονική κυκλοφορία και μεταδίδουν δεδομένα με τηλεμετρία.
Παρόμοιες πληροφορίες μπορούμε να λαμβάνουμε και από τους εξελιγμένους βηματοδότες τελευταίας γενιάς (εικόνα 3).
Εικόνα 3. Βηματοδότες τελευταίας γενιάς που μεταδίδουν δεδομένα από τον ασθενή με τηλεμετρία.
Σήμερα πιστεύεται ότι οι δυνατότητες της τηλεμετρίας με την οποία μπορούμε να συλλέγουμε και να επεξεργαζόμαστε κλινικά δεδομένα του ασθενή από το σπίτι του, χωρίς να απαιτείται η φυσική του παρουσία, δίνει σημαντικές δυνατότητες και προοπτικές στην σωστότερη αντιμετώπιση της νόσου και των επιπλοκών της, καθώς και στην μείωση των αναγκών για νοσηλεία. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες η τηλεμετρία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μείωση της θνητότητας, ενώ δίνει την δυνατότητα για εξοικονόμηση πόρων καθώς η διαχείρηση των ασθενών αυτών κοστίζει σημαντικά. Φυσικά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά πάντα όσο φαίνονται και υπάρχουν όσον αφορά στην εφαρμογή της μεθόδου αρκετά προβλήματα τόσο νομικής φύσεως (απόρρητο, πρόσβαση στα δεδομένα) όσο και ανεύρεσης οικονομικών πόρων που να στηρίξουν αυτό το εγχείρημα. Ωστόσο αυτό που είναι σίγουρο, ότι κάποια στιγμή στο μέλλον η τηλεμετρία θα αποτελεί καθημερινή πρακτική στην αντιμετώπιση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια.
από Δρ. Χριστόδουλος Παπαδόπουλος | Παθήσεις
Οι βαλβίδες της καρδιάς είναι τέσσερις στον αριθμό και ρυθμίζουν την ροή του αίματος τόσο μέσα στην ίδια την καρδιά όσο και ανάμεσα στην καρδιά και την υπόλοιπη κυκλοφορία του σώματος. Οι βαλβίδες της καρδιάς είναι η μιτροειδής, η αορτική, η τριγλώχινα και η πνευμονική. Η σωστή δομή και λειτουργία τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή καρδιακή λειτουργία.
Όταν μιλάμε για παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς εννοούμε τις καταστάσεις εκείνες όπου κάποια βαλβίδα παρουσιάζει στένωση δηλαδή δεν ανοίγει καλά, ανεπάρκεια δηλαδή δεν κλείνει καλά ή και συνδυασμό των δύο. Έτσι λοιπόν μπορούμε να φανταστούμε μια βαλβίδα σαν μια πόρτα η οποία είτε δεν ανοίγει τελείως όπως πρέπει φυσιολογικά, είτε δεν κλείνει στεγανά αλλά πάντα παραμένει λίγο ή πολύ ανοικτή.
Ποιες είναι οι συνηθέστερες αιτίες που οδηγούν σε παθήσεις των βαλβίδων ;
Στις σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες η συνηθέστερη αιτία είναι η φυσιολογική φθορά της βαλβίδας λόγω ηλικίας. Σπανιότερα αίτια είναι ο ρευματικός πυρετός (βαριά εμπύρετη λοίμωξη του ανωτέρου αναπνευστικού σε παιδική συνήθως ηλικία) καθώς και η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα (λοίμωξη της ίδιας της βαλβίδας). Σε ορισμένες περιπτώσεις όπως μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου, σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια ή αρτηριακή υπέρταση μπορούν να συνυπάρχουν παθήσεις των βαλβίδων.
Ποιά είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα ;
Οι ασθενείς συνήθως παραπονιούνται για δύσπνοια, εύκολη κόπωση, αρρυθμίες ή ακόμη και πόνο στο στήθος. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που οι παθήσεις των βαλβίδων ανακαλύπτονται τυχαία και όπου οι ασθενείς δεν εμφανίζουν ιδιαίτερες ενοχλήσεις.
Πώς γίνεται η διάγνωση ;
Στην διάγνωση φτάνει ο Καρδιολόγος σχετικά εύκολα με την λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού και με την κλινική εξέταση. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται με το απλό υπερηχογράφημα ή και το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα.
Ποιά είναι η θεραπεία ;
H θεραπεία των βαλβιδικών παθήσεων μπορεί να είναι φαρμακευτική ή και χειρουργική. Η χρήση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής έχει πρώτον σαν σκοπό την ανακούφιση των συμπτωμάτων και δεύτερον την σταθεροποίηση και την επιβράδυνση της εξέλιξης της βαλβιδοπάθειας. Γι αυτόν τον λόγο οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά από τον Καρδιολόγο τους. Στις περιπτώσεις εκείνες που η στένωση ή η ανεπάρκεια μιας καρδιακής βαλβίδας θεωρείται σοβαρή, θα πρέπει ο ασθενής να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με εγχείρηση ανοικτής καρδιάς.
Ποιές είναι οι νεότερες εξελίξεις στην αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων ;
H πρόοδος της τεχνολογίας έχει δώσει ιδιαίτερη ώθηση ειδικά στον τομέα της Επεμβατικής Καρδιολογίας όπου νέες καινοτόμες τεχνικές εφαρμόζονται στην αντιμετώπιση των βαλβιδικών παθήσεων. Έτσι σήμερα υπάρχει η δυνατότητα κυρίως σε περιπτώσεις ασθενών με στένωση αορτικής βαλβίδας ή με σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια μιτροειδούς, που κρίνονται ότι έχουν πολύ υψηλό κίνδυνο αν χειρουργηθούν με επέμβαση ανοικτής καρδιάς, να αντιμετωπιστούν με τις νέες αυτές τεχνικές. Πρόκειται ουσιαστικά για την τοποθέτηση με ειδικούς καθετήρες και από πλέον εξειδικευμένο προσωπικό μιας βιολογικής αορτικής βαλβίδας (TAVI) ή μιας συσκευής που μειώνει σημαντικά την ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας (Mitral clip). Τελευταία έγινε και η πρώτη επιτυχημένη τοποθέτηση μιας βιολογικής μιτροειδούς βαλβίδας με την τεχνική αυτή των καθετήρων. Ένα σημαντικό πρόβλημα στις τεχνικές αυτές είναι το πολύ υψηλό κόστος που κάνει σχεδόν απαγορευτική την ευρεία χρήση στα περισσότερα υγειονομικά συστήματα.
από Δρ. Χριστόδουλος Παπαδόπουλος | Συμπτώματα
Δύσπνοια
H δύσπνοια αποτελεί ένα πολύ κοινό σύμπτωμα στην Καρδιολογία και μπορεί να οφείλεται σε ένα μεγάλο αριθμό παθολογικών καταστάσεων. Την δύσπνοια ο ασθενής την εκλαμβάνει ως εύκολη κόπωση, άλλες φορές σαν γρήγορη αναπνοή (ταχύπνοια), άλλοτε σαν «φούσκωμα» σε ηρεμία ή κόπωση και άλλοτε σαν αδυναμία ολοκλήρωσης μιας βαθιάς εισπνοής.
Η δύσπνοια ή η εύκολη κόπωση αποτελεί χαρακτηριστικό σύμπτωμα στην καρδιακή ανεπάρκεια και ακόμα σε παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς, ορισμένες αρρυθμίες ακόμη και στη στεφανιαία νόσο. Ο βασικότερος μηχανισμός πρόκλησης της δύσπνοιας είναι οι αυξημένες πιέσεις στην πνευμονική κυκλοφορία και η κατακράτηση υγρών στους πνεύμονες.
Επειδή η δύσπνοια μπορεί να είναι και αθώα όπως π.χ. σε περιπτώσεις αυξημένου άγχους, όμως μπορεί και να υποκρύπτει μια σοβαρή νόσο, θα πρέπει πάντα να εκτιμάται από κάποιον ειδικό Καρδιολόγο. Η λήψη του ιστορικού και η κλινική εξέταση συνήθως αρκούν για να διαπιστωθεί κάθε φορά η βαρύτητα της κατάστασης.
από Δρ. Χριστόδουλος Παπαδόπουλος | Συμπτώματα
Kολπική μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια από τις πιο συνηθισμένες αρρυθμίες. Μπορεί να προσβάλει ασθενείς όλων των ηλικιών, αλλά γενικά όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος τόσο πιο συχνή γίνεται. Υπολογίζεται ότι περίπου 10 % του πληθυσμού άνω των 80 ετών πάσχει από κολπική μαρμαρυγή. H κολπική μαρμαρυγή συνδέεται στενά με τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Σήμερα πιστεύουμε ότι σε ένα ποσοστό γύρω στο 15% τα εγκεφαλικά οφείλονται σε αυτήν την αρρυθμία. Αυτό μεταφράζεται περίπου σε 2500-3000 περιπτώσεις νέων εγκεφαλικών επεισοδίων τον χρόνο στην Ελλάδα.
Ποιες είναι οι συχνότερες μορφές και ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα;
Διακρίνουμε την χρόνια κολπική μαρμαρυγή, η οποία υπάρχει πολύ καιρό (μήνες ή και χρόνια), την παροξυσμική που διαρκεί συνήθως ώρες και πάντα λιγότερο από 7 μέρες και την εμμένουσα που διαρκεί συνήθως πάνω από 7 μέρες. Ανεξάρτητα ποια μορφή κολπικής μαρμαρυγής υπάρχει, αυτή χαρακτηρίζεται από ακανόνιστο ρυθμό και συμπτώματα όπως «φτερούγισμα» στο στήθος, δύσπνοια, πόνο πίσω από το στέρνο ή εύκολή κόπωση που δεν προϋπήρχε. Σπάνια η κολπική μαρμαρυγή εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα και την ανακαλύπτουμε τυχαία.
Ποια είναι τα συνηθέστερα αίτια;
H ηλικία είναι ο συχνότερος παράγοντας που σχετίζεται με την κολπική μαρμαρυγή, καθώς όσο αυτή αυξάνεται αυξάνεται αντίστοιχα και η εμφάνιση της συγκεκριμένης αρρυθμίας. Υπάρχουν πολλές καρδιοπάθειες που σχετίζονται ωστόσο με την κολπική μαρμαρυγή, όπως η υπερτασική καρδιοπάθεια, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια, διάφορες βαλβιδοπάθειες και συγγενείς καρδιοπάθειες. Επίσης ορισμένες εξωκαρδιακές παθήσεις όπως τα νοσήματα του θυρεοειδούς σχετίζονται με αυτήν. Τέλος η κατάχρηση καπνού και αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει την αρρυθμία. Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι σε μια μεγάλη μερίδα ασθενών δεν διαπιστώνεται κάποια συγκεκριμένη αιτία.
 Καρδιογράφημα με κολπική μαρμαρυγή |
 Φυσιολογικό καρδιογράφημα |
Πώς μπαίνει η διάγνωση;
Συνήθως με την κλινική εξέταση και το ηλεκτροκαρδιογράφημα.
Ποια είναι η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής;
Yπάρχουν τρία σκέλη σε αυτήν την ερώτηση. Πρώτον αντιμετωπίζουμε την αρρυθμία με ειδικά φάρμακα και εφόσον αυτή έχει πρόσφατη έναρξη (λιγότερο από 48 ώρες). Δεύτερον αφού πρώτα γίνει διερεύνιση της αιτίας της αρρυθμίας αντιμετωπίζουμε το αίτιο εφόσον υπάρχει, π.χ. ρύθμιση του θυρεοειδή αδένα, σωστός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης. Και τρίτον χορηγούμε αντιπηκτικά φάρμακα για να προλάβουμε πιθανές θρομβώσεις και εγκεφαλικά στο μέλλον. Σε ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά μπορούμε να δοκιμάσουμε να σταματήσουμε την αρρυθμία χρησιμοποιώντας ηλεκτρικό ρεύμα (ηλεκτροσόκ) σε περιβάλλον νοσοκομείου, αφού πρώτα χορηγήσουμε μέθη στον ασθενή.
Υπάρχουν άλλες πιο εξειδικευμένες θεραπείες;
Σε ειδικές περιπτώσεις ασθενών υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί μια τεχνική που ονομάζεται ηλεκτρική κατάλυση των πνευμονικών φλεβών, η οποία έγκειται στην δημιουργία «εγκαυμάτων» με ηλεκτρικό ρεύμα εντοπισμένα σε συγκεκριμένη περιοχή της καρδιάς (πνευμονικές φλέβες) όπου συνήθως παράγεται και ξεκινάει η κολπική μαρμαρυγή. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί είτε από εξειδικευμένους Καρδιολόγους με ειδικούς καθετήρες με τεχνική παρόμοια με αυτήν της στεφανιογραφίας από το πόδι (Video), είτε από καρδιοχειρουργούς με επέμβαση ανοιχτής καρδιάς (μέθοδος Maze). Tα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου κυμαίνονται από 60-80 % αναλόγως της εμπειρίας κάθε κέντρου.
Γιατί κάποιος με κολπική μαρμαρυγή κινδυνεύει με εγκεφαλικό;
Όταν η καρδιά δεν συσπάται ρυθμικά αλλά τελείως ακανόνιστα όπως στην κολπική μαρμαρυγή δημιουργούνται μέσα σε αυτήν κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης θρόμβων, δηλαδή πηγμάτων αίματος οι οποίοι μπορούν να φύγουν από την καρδιά και με την κυκλοφορία να οδηγηθούν στον εγκέφαλο και να «φράξουν» κάποιες αρτηρίες προκαλώντας έτσι εγκεφαλικό.
Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από το εγκεφαλικό;
Πρώτον σταματώντας την αρρυθμία με ειδικά φάρμακα έγκαιρα και δεύτερον χρησιμοποιώντας ειδικά αντιπηκτικά φάρμακα τα οποία «αραιώνουν» το αίμα και εμποδίζουν έτσι την δημιουργία θρόμβων. Εκτός από τα παλαιότερα και καθιερωμένα αντιπηκτικά φάρμακα (Sintrom) τα οποία απαιτούν συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες και συχνούς αιματολογικούς ελέγχους, πρόσφατα έχουν κυκλοφορήσει και νεώτερα με εξίσου καλά αποτελέσματα όμως με μεγαλύτερο κόστος.
Ποιές είναι οι νεώτερες εξελίξεις στην πρόληψη των εγκεφαλικών;
Σε ασθενείς που για κάποιο λόγο δεν μπορούν με ασφάλεια να πάρουν αντιπηκτικά φάρμακα, όπως ιστορικό αιμορραγιών από το στομάχι, ή αιμορραγιών από τον εγκέφαλο, υπάρχει μια νέα θεραπεία που υπόσχεται πολλά. Πρόκειται για μια συσκευή η οποία τοποθετείται με ειδικό τρόπο (διαδερμικά με καθετήρες χωρίς χειρουργείο) σε ένα σημείο της καρδιάς όπου συνήθως σχηματίζονται οι θρόμβοι (ωτίο του αριστερού κόλπου – LAA), ουσιαστικά αποκλείοντας το από την κυκλοφορία και ελαχιστοποιώντας έτσι την πιθανότητα εγκεφαλικού. (Video)
