Κολπική Μαρμαρυγή

από Δρ. Χριστόδουλος Παπαδόπουλος | Συμπτώματα

Kολπική μαρμαρυγή

Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια από τις πιο συνηθισμένες αρρυθμίες. Μπορεί να προσβάλει ασθενείς όλων των ηλικιών, αλλά γενικά όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος τόσο πιο συχνή γίνεται. Υπολογίζεται ότι περίπου 10 % του πληθυσμού άνω των 80 ετών πάσχει από κολπική μαρμαρυγή. H κολπική μαρμαρυγή συνδέεται στενά με τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. Σήμερα πιστεύουμε ότι σε ένα ποσοστό γύρω στο  15% τα εγκεφαλικά οφείλονται σε αυτήν την αρρυθμία. Αυτό μεταφράζεται περίπου σε 2500-3000 περιπτώσεις νέων εγκεφαλικών επεισοδίων τον χρόνο στην Ελλάδα.

Ποιες είναι οι συχνότερες μορφές και ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα;

Διακρίνουμε την χρόνια κολπική μαρμαρυγή, η οποία υπάρχει πολύ καιρό (μήνες ή και χρόνια), την παροξυσμική που διαρκεί συνήθως ώρες και πάντα λιγότερο από 7 μέρες και την εμμένουσα που διαρκεί συνήθως πάνω από 7 μέρες. Ανεξάρτητα ποια μορφή κολπικής μαρμαρυγής υπάρχει, αυτή χαρακτηρίζεται από ακανόνιστο ρυθμό και συμπτώματα όπως «φτερούγισμα» στο στήθος, δύσπνοια, πόνο πίσω από το στέρνο ή εύκολή κόπωση που δεν  προϋπήρχε. Σπάνια η κολπική μαρμαρυγή εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα και την ανακαλύπτουμε τυχαία.

Ποια είναι τα συνηθέστερα αίτια;

H ηλικία είναι ο συχνότερος παράγοντας που σχετίζεται με την κολπική μαρμαρυγή, καθώς όσο αυτή αυξάνεται αυξάνεται αντίστοιχα και η εμφάνιση της συγκεκριμένης αρρυθμίας. Υπάρχουν πολλές καρδιοπάθειες που σχετίζονται ωστόσο με την κολπική μαρμαρυγή, όπως η υπερτασική καρδιοπάθεια, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια, διάφορες βαλβιδοπάθειες και συγγενείς καρδιοπάθειες. Επίσης ορισμένες εξωκαρδιακές παθήσεις όπως τα νοσήματα του θυρεοειδούς σχετίζονται με αυτήν. Τέλος η κατάχρηση καπνού και αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει την αρρυθμία. Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι σε μια μεγάλη μερίδα ασθενών δεν διαπιστώνεται κάποια συγκεκριμένη αιτία.

Καρδιογράφημα με κολπική μαρμαρυγή

Φυσιολογικό καρδιογράφημα

Πώς μπαίνει η διάγνωση;

Συνήθως με την κλινική εξέταση και το ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Ποια είναι η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής;

Yπάρχουν τρία σκέλη σε αυτήν την ερώτηση. Πρώτον αντιμετωπίζουμε την  αρρυθμία με ειδικά φάρμακα και εφόσον αυτή έχει πρόσφατη έναρξη (λιγότερο από 48 ώρες). Δεύτερον αφού πρώτα γίνει διερεύνιση της αιτίας της αρρυθμίας αντιμετωπίζουμε το αίτιο εφόσον υπάρχει, π.χ. ρύθμιση του θυρεοειδή αδένα, σωστός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης. Και τρίτον χορηγούμε αντιπηκτικά φάρμακα για να προλάβουμε πιθανές θρομβώσεις και εγκεφαλικά στο μέλλον. Σε ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά μπορούμε να δοκιμάσουμε να σταματήσουμε την αρρυθμία χρησιμοποιώντας ηλεκτρικό ρεύμα (ηλεκτροσόκ) σε περιβάλλον νοσοκομείου, αφού πρώτα χορηγήσουμε μέθη στον ασθενή.

Υπάρχουν άλλες πιο εξειδικευμένες θεραπείες;

Σε ειδικές περιπτώσεις ασθενών υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί μια τεχνική που ονομάζεται ηλεκτρική κατάλυση των πνευμονικών φλεβών, η οποία έγκειται στην δημιουργία «εγκαυμάτων» με ηλεκτρικό ρεύμα εντοπισμένα σε συγκεκριμένη περιοχή της καρδιάς (πνευμονικές φλέβες) όπου συνήθως παράγεται και ξεκινάει η κολπική μαρμαρυγή. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί είτε από εξειδικευμένους Καρδιολόγους με ειδικούς καθετήρες με τεχνική παρόμοια με αυτήν της στεφανιογραφίας από το πόδι (Video), είτε από καρδιοχειρουργούς με επέμβαση ανοιχτής καρδιάς (μέθοδος Maze). Tα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου κυμαίνονται από 60-80 % αναλόγως της εμπειρίας κάθε κέντρου.

Γιατί κάποιος με κολπική μαρμαρυγή κινδυνεύει με εγκεφαλικό;

Όταν η καρδιά δεν συσπάται ρυθμικά αλλά τελείως ακανόνιστα όπως στην κολπική μαρμαρυγή δημιουργούνται μέσα σε αυτήν κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης θρόμβων, δηλαδή πηγμάτων αίματος οι οποίοι μπορούν να φύγουν από την καρδιά και με την κυκλοφορία να οδηγηθούν στον εγκέφαλο και να «φράξουν» κάποιες αρτηρίες προκαλώντας έτσι εγκεφαλικό.

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από το εγκεφαλικό;

Πρώτον σταματώντας την αρρυθμία με ειδικά φάρμακα έγκαιρα και δεύτερον χρησιμοποιώντας ειδικά αντιπηκτικά φάρμακα τα οποία «αραιώνουν» το αίμα και εμποδίζουν έτσι την δημιουργία θρόμβων. Εκτός από τα παλαιότερα και καθιερωμένα αντιπηκτικά φάρμακα  (Sintrom) τα οποία απαιτούν συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες και συχνούς αιματολογικούς ελέγχους, πρόσφατα έχουν κυκλοφορήσει και νεώτερα με εξίσου καλά αποτελέσματα όμως με μεγαλύτερο κόστος.

Ποιές είναι οι νεώτερες εξελίξεις στην πρόληψη των εγκεφαλικών;

Σε ασθενείς που για κάποιο λόγο δεν μπορούν με ασφάλεια να πάρουν αντιπηκτικά φάρμακα, όπως ιστορικό αιμορραγιών από το στομάχι, ή αιμορραγιών από τον εγκέφαλο, υπάρχει μια νέα θεραπεία που υπόσχεται πολλά. Πρόκειται για μια συσκευή η οποία τοποθετείται με ειδικό τρόπο (διαδερμικά με καθετήρες χωρίς χειρουργείο) σε ένα σημείο της καρδιάς όπου συνήθως σχηματίζονται οι θρόμβοι (ωτίο του αριστερού κόλπου – LAA), ουσιαστικά αποκλείοντας το από την κυκλοφορία και ελαχιστοποιώντας έτσι την πιθανότητα εγκεφαλικού. (Video)