Οι βαλβίδες της καρδιάς είναι τέσσερις στον αριθμό και ρυθμίζουν την ροή του αίματος τόσο μέσα στην ίδια την καρδιά όσο και ανάμεσα στην καρδιά και την υπόλοιπη κυκλοφορία του σώματος. Οι βαλβίδες της καρδιάς είναι η μιτροειδής, η αορτική, η τριγλώχινα και η πνευμονική. Η σωστή δομή και λειτουργία τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή καρδιακή λειτουργία.
Όταν μιλάμε για παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς εννοούμε τις καταστάσεις εκείνες όπου κάποια βαλβίδα παρουσιάζει στένωση δηλαδή δεν ανοίγει καλά, ανεπάρκεια δηλαδή δεν κλείνει καλά ή και συνδυασμό των δύο. Έτσι λοιπόν μπορούμε να φανταστούμε μια βαλβίδα σαν μια πόρτα η οποία είτε δεν ανοίγει τελείως όπως πρέπει φυσιολογικά, είτε δεν κλείνει στεγανά αλλά πάντα παραμένει λίγο ή πολύ ανοικτή.
Ποιες είναι οι συνηθέστερες αιτίες που οδηγούν σε παθήσεις των βαλβίδων ;
Στις σύγχρονες Δυτικές κοινωνίες η συνηθέστερη αιτία είναι η φυσιολογική φθορά της βαλβίδας λόγω ηλικίας. Σπανιότερα αίτια είναι ο ρευματικός πυρετός (βαριά εμπύρετη λοίμωξη του ανωτέρου αναπνευστικού σε παιδική συνήθως ηλικία) καθώς και η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα (λοίμωξη της ίδιας της βαλβίδας). Σε ορισμένες περιπτώσεις όπως μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου, σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια ή αρτηριακή υπέρταση μπορούν να συνυπάρχουν παθήσεις των βαλβίδων.
Ποιά είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα ;
Οι ασθενείς συνήθως παραπονιούνται για δύσπνοια, εύκολη κόπωση, αρρυθμίες ή ακόμη και πόνο στο στήθος. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που οι παθήσεις των βαλβίδων ανακαλύπτονται τυχαία και όπου οι ασθενείς δεν εμφανίζουν ιδιαίτερες ενοχλήσεις.
Πώς γίνεται η διάγνωση ;
Στην διάγνωση φτάνει ο Καρδιολόγος σχετικά εύκολα με την λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού και με την κλινική εξέταση. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται με το απλό υπερηχογράφημα ή και το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα.
Ποιά είναι η θεραπεία ;
H θεραπεία των βαλβιδικών παθήσεων μπορεί να είναι φαρμακευτική ή και χειρουργική. Η χρήση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής έχει πρώτον σαν σκοπό την ανακούφιση των συμπτωμάτων και δεύτερον την σταθεροποίηση και την επιβράδυνση της εξέλιξης της βαλβιδοπάθειας. Γι αυτόν τον λόγο οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά από τον Καρδιολόγο τους. Στις περιπτώσεις εκείνες που η στένωση ή η ανεπάρκεια μιας καρδιακής βαλβίδας θεωρείται σοβαρή, θα πρέπει ο ασθενής να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με εγχείρηση ανοικτής καρδιάς.
Ποιές είναι οι νεότερες εξελίξεις στην αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων ;
H πρόοδος της τεχνολογίας έχει δώσει ιδιαίτερη ώθηση ειδικά στον τομέα της Επεμβατικής Καρδιολογίας όπου νέες καινοτόμες τεχνικές εφαρμόζονται στην αντιμετώπιση των βαλβιδικών παθήσεων. Έτσι σήμερα υπάρχει η δυνατότητα κυρίως σε περιπτώσεις ασθενών με στένωση αορτικής βαλβίδας ή με σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια μιτροειδούς, που κρίνονται ότι έχουν πολύ υψηλό κίνδυνο αν χειρουργηθούν με επέμβαση ανοικτής καρδιάς, να αντιμετωπιστούν με τις νέες αυτές τεχνικές. Πρόκειται ουσιαστικά για την τοποθέτηση με ειδικούς καθετήρες και από πλέον εξειδικευμένο προσωπικό μιας βιολογικής αορτικής βαλβίδας (TAVI) ή μιας συσκευής που μειώνει σημαντικά την ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας (Mitral clip). Τελευταία έγινε και η πρώτη επιτυχημένη τοποθέτηση μιας βιολογικής μιτροειδούς βαλβίδας με την τεχνική αυτή των καθετήρων. Ένα σημαντικό πρόβλημα στις τεχνικές αυτές είναι το πολύ υψηλό κόστος που κάνει σχεδόν απαγορευτική την ευρεία χρήση στα περισσότερα υγειονομικά συστήματα.